Veilig onderhoud aan machines: waarom is de LoToTo-procedure zo belangrijk?
Vragen aan Robin Saly, consultant bij FUSACON BV, hij geeft onder andere cursussen op het gebied van LoToTo.
De industrie behoort tot de sectoren met de meeste ernstige ongevallen, blijkt uit het jaarverslag van 2019 van de Inspectie SZW. Bij onderhoud en reparatie van machines gebeuren veel ongelukken. Vaak komt dit doordat de machine niet compleet en veilig uitgezet is. “De LoToTo-procedure kan veel van dit soort ongelukken voorkomen,” zegt Robin Saly.
Wat houdt LoToTo in?
In de praktijk betekent het dat je allereerst het proces of de machine vergrendelt door bijvoorbeeld een werkschakelaar uit te zetten en je persoonlijke hangslot te plaatsen. Het is de bedoeling dat het proces of de machine van alle gevaarlijke energiebronnen (elektrische/hydraulische/mechanische) wordt gescheiden en dit wordt geborgd. Dit is ‘Lockout’.
Tevens plaats je een bordje of bevestig je een sticker of label bij elke energiescheider met daarop informatie over de aard en duur van de werkzaamheden. Zodoende zijn alle medewerkers op de hoogte. Dit is ‘Tagout’.
Als laatste moet je controleren of het proces of de machine ook werkelijk is gestopt en niet meer op te starten is. Dit wordt gedaan door uit te proberen of het mogelijk is om ondanks de Lockout werkzaamheden op te starten. Dit is ‘Tryout’.
LoToTo moet ervoor zorgen dat er in machines geen bewegingen meer voorkomen en er geen restenergie meer aanwezig is, zodat de medewerkers veilig aan machines hun werkzaamheden kunnen uitvoeren.
Hoe staat het met de bekendheid van de LoToTo-procedure?
Veel mensen kennen het niet. Ik moet daarom vaak uitleggen wat het inhoudt. In Amerika is LoToTo veel meer ingevoerd. Wij zijn hier in Europa zijn heel goed in het weghouden van mensen van machines zodra ze draaien. Dus een hekje eromheen zodat niemand erbij kan. Dan spreek je de persoonlijke verantwoordelijkheid van de werknemer niet aan. Met LoToTo doe je dat wel. En dat is juist belangrijk bij onderhoud of schoonmaak (voedselindustrie) want dan moet je aan/bij de machine werken en de gevaarlijke omgeving binnen het hek instappen. Vooral in de maakindustrie wordt de LoToTo-procedure nog weinig gebruikt. In de procesindustrie wordt LoToTo al veel meer toegepast, zeker bij de grote chemische bedrijven.
Waarom gebruikt men het niet?
Ten eerste door de onbekendheid. Ten tweede: de invoering ervan brengt wel wat kosten en werk met zich mee. Dat is wel een drempel voor veel bedrijven. Je moet opnieuw een risicoanalyse doen van je productielijn/machine waarop je de LoToTo-procedure wilt installeren. Je moet aanpassingen doen in de vorm van: machines in ‘stukken opdelen’ zodat delen veilig te stellen zijn, sleutelprocedure invoeren, instructies opstellen etc. In een nieuwe productielijn is het gemakkelijker in te voeren dan in een bestaande productielijn.
Waarom zou je LoToTo moeten gebruiken? Wat zijn de voordelen?
Het grootste voordeel is natuurlijk dat werknemers veilig kunnen werken aan machines voor onderhoud/reparaties en schoonmaken. De kans op ongelukken is veel kleiner als iedereen zich eraan houdt. Een ongeluk is het laatste wat je wilt, dat kost namelijk veel meer en kan veel ellende met zich meebrengen.
Ook belangrijk is dat je het onderhoud kunt versnellen. Je kunt namelijk een deel van je machinepark afschakelen terwijl een ander deel gewoon doordraait. Machines staan dus minder lang stil en dat kost minder productie.
Hoe zorg je ervoor dat medewerkers erachter staan?
In het bedrijf moet iedereen erachter staan. Door wie het ook geïnitieerd wordt, het moet duidelijk zijn dat vooral ook de leiding van het bedrijf erachter staat. Het moet in de bedrijfsmentaliteit zitten. Werkinstructies voor LoToTo moeten heel duidelijk en begrijpelijk zijn opgesteld, zodat iedereen het makkelijk kan volgen. Medewerkers voelen zich vaak veiliger doordat er zo’n speciale procedure is. Periodieke bijscholing is onmisbaar, bijvoorbeeld door toolboxmeetings. Iedereen is dan weer doordrongen van het belang van veilig werken en het is ook een goede gelegenheid voor suggesties voor aanpassingen in het systeem. Mensen die dagelijks werken aan de machine zien vaak eerder wat handige aanpassingen zijn om veiliger (en tegelijk sneller) te werken.
Jij geeft trainingen over LoToTo, zowel in-company als open trainingen. Wat leren de deelnemers?
Er zijn in-company LoToTo-trainingen die volledig op maat gemaakt kunnen worden voor de opdrachtgever. Er zijn ook open LoToTo-trainingen, voor ontwerpers en gebruikers. Hierbij worden onder andere de volgende onderwerpen behandeld:
- Wettelijke eisen over veiligstellen van machines/installaties.
- Verschil tussen een primaire machineveiligheid en LoToTo.
- Technische normeisen rondom LoToTo.
- Uitleg van de mogelijke soorten restenergie in machines/installaties.
- Ontwerp van een taak- en installatiegedreven LoToTo-instructie.
- Opstellen van een LoToTo-bedrijfsprocedure.
- Implementeren van LoToTo in het bedrijf.
- Instructie van de LoToTo-gebruikers.
Wilt u meer weten over de open of in-company LoToTo-training? Stuur een mail naar: info@fusacon.nl
Lees ook het artikel over LoToTo: https://www.fusacon.nl/niet-gokken-maar-borgen/
Over de auteur
